تصویربرداری مغزی با پسيلوسيبين: یک نگاه دقیق به اثرات دارو
دادههای تصویربرداری مغزی، تغییرات دقیق و پیچیدهای در فعالیت مغز انسان را نشان میدهند که معمولاً توسط رنگهای مختلف مشخص میشوند. رنگهای سبز و زرد در تصاویر، نمایانگر فعالیت روزمره و عادی مغز هستند، در حالی که رنگهای قرمز، نارنجی و زرد روشن، تغییرات شدیدی را پس از مصرف یک دوز از داروی روانگردان پسيلوسيبين نشان میدهند. این دارو، که از قارچهای هالوسینوژنیک استخراج میشود، موجب اختلال در هماهنگی شبکههای عصبی مغز و از دست دادن حالت عادی فعالیت مغزی میشود. جالب است که این تغییرات پس از چند ساعت تا روزها بازگشته و مغز به حالت طبیعی خود برمیگردد.
آشفتگی در شبکههای مغزی با پسيلوسيبين
پسيلوسيبين تاثیر شدیدی بر مغز دارد. تحقیقات جدید، که در مجله Nature منتشر شده، به وضوح نشان میدهد که پس از مصرف این دارو، شبکههای مغزی به طور موقت از هماهنگی خارج میشوند. این تغییرات بهویژه در یک سیستم مغزی مهم به نام “شبکه حالت پیشفرض” (DMN) مشاهده میشود. این شبکه از نواحی مغزی است که زمانی که فرد در حالت استراحت است، فعال میشود و نقش مهمی در خودآگاهی و شناخت شخصی دارد. وقتی این شبکه دچار اختلال میشود، انسان حس خودآگاهی خود را از دست میدهد، تجربهای که به شدت از نظر روانشناختی جالب و خاص است.
محققان چگونه این پدیده را بررسی کردند؟
در این مطالعه، محققان از تصویربرداری مغزی پیشرفته استفاده کردند که شامل امآرآی عملکردی (fMRI) برای بررسی تغییرات مغزی در افراد تحت تأثیر پسيلوسيبين بود. جاشوآ زیگل، عصبشناس و روانپزشک در دانشگاه واشنگتن، که سرپرست این تحقیق بود، توضیح میدهد که با استفاده از اسکنهای مکرر از مغز افراد، توانستند تصویری دقیق از تغییرات فعالیت مغزی در طول زمان پس از مصرف این دارو به دست آورند. هر فرد 18 بار تحت اسکن قرار گرفت که این کار امکان مشاهده دقیق تکامل این تغییرات را فراهم میکرد.
اثرگذاری سریع پسيلوسيبين بر مغز
در اولین مراحل این تحقیق، محققان فعالیت طبیعی مغزی هر فرد را ضبط کردند. سپس به آنها 25 میلیگرم از داروی پسيلوسيبين دادند و نتایج بسیار چشمگیر و متفاوت از قبل را مشاهده کردند. تغییرات سریع و شدید در عملکرد مغز به وضوح قابل مشاهده بود. در مقایسه با اثرات سایر داروها مانند متیلفنیدیت (ریتالدین)، اثر پسيلوسيبين بسیار بزرگتر و پیچیدهتر بود. این دارو به طرز چشمگیری باعث اختلال در هماهنگی شبکههای مغزی شد و نواحی مختلف مغز از هماهنگی یکدیگر خارج شدند.
دگرگونی در شبکه حالت پیشفرض و خودآگاهی
بزرگترین تغییرات در سیستم مغزی “شبکه حالت پیشفرض” (DMN) مشاهده شد. این شبکه نقشی اساسی در ایجاد خودآگاهی و حس فردی دارد. پس از مصرف پسيلوسيبين، این شبکه به طور کامل از حالت هماهنگ خارج میشود و ارتباط بین بخشهای مختلف مغز که به طور طبیعی با هم در تعامل هستند، قطع میشود. در واقع، پس از مصرف این دارو، خودآگاهی افراد به شدت کاهش مییابد و فرد ممکن است حس کند که ارتباطش با جهان پیرامون به کلی تغییر کرده است.
برگشت به حالت عادی: بازگشت به شبکههای مغزی قبلی
مهمترین نکته این است که پس از گذشت یک روز از مصرف دارو، اکثر تغییرات مغزی به حالت عادی بازمیگردند. با این حال، یک تغییر جالب توجه برای مدت طولانیتر باقی میماند. محققان متوجه شدند که هماهنگی بین شبکه حالت پیشفرض (DMN) و بخشی از هیپوکامپوس، که مرتبط با حافظه است، کاهش یافته و این اثر تا سه هفته بعد از مصرف دارو ادامه پیدا میکند. این تغییرات ممکن است به محققان کمک کند تا بفهمند که چگونه این داروهای روانگردان میتوانند در درمان اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب مؤثر باشند.
آینده درمانی پسيلوسيبين و داروهای روانگردان
یافتههای این مطالعه به درک بهتر تأثیرات داروهای روانگردان بر مغز و دینامیکهای عصبی کمک میکند. به ویژه در زمینه درمان اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و حتی اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD)، داروهای روانگردان میتوانند نقشی کلیدی ایفا کنند. مطالعه دقیقتر بر تغییرات مغزی به ما این امکان را میدهد که درمانهای جدیدی برای این اختلالات طراحی کنیم و اثرات طولانیمدت و بازسازیشده این داروها را بررسی نماییم.
نتیجهگیری
پسيلوسيبين یک داروی روانگردان است که تأثیرات شگرفی بر مغز دارد و موجب آشفتگی در شبکههای مغزی میشود. این اثرات بهطور موقت خودآگاهی فرد را تغییر میدهد و ممکن است در درمان اختلالات روانی بهویژه افسردگی و اضطراب مفید باشد. هرچند که بیشتر تغییرات پس از مصرف این دارو از بین میروند، اما برخی تغییرات طولانیمدت در عملکرد مغز باقی میماند. درک دقیق این تغییرات میتواند به درمانهای نوآورانه برای اختلالات روانی منجر شود و به علم روانشناسی و عصبشناسی کمک کند تا دیدگاههای بهتری از دینامیک مغز انسان به دست آورند.
:Reference
Siegel, J. S., et al. (2024, July 17). Psilocybin desynchronizes the human brain. Nature. https://doi.org/10.1038/s41586-024-07624-5