هفت محصول حاوی ترکیباتی هستند که توسط FDA ممنوع اعلام شده‌اند قرص چربی‌سوز، فعال‌کننده متابولیسم، محرک عضلانی؛ این‌ها فقط تعدادی از وعده‌هایی هستند که برخی مکمل‌های ورزشی موجود در بازار به مشتریان ارائه می‌دهند. اما بررسی‌های علمی جدید نشان می‌دهند که آنچه روی برچسب این محصولات نوشته شده، لزوماً با آنچه در داخل کپسول‌ها یا پودرها وجود دارد، همخوانی ندارد. بر اساس گزارشی که 17 ژوئیه 2023 در نشریه معتبر JAMA Network Open منتشر شده، تنها 11 درصد از مکمل‌های آزمایش‌شده حاوی مقدار دقیقی از ماده مؤثر ذکرشده روی برچسب خود بودند. ۴۰ درصد دیگر حتی مقدار قابل‌تشخیصی از این مواد را در ترکیب خود نداشتند. به گفته‌ی دکتر پیتر کوهن، پزشک مراقبت‌های اولیه در Cambridge Health Alliance ماساچوست، این یافته‌ها بسیار نگران‌کننده‌اند:
«من فقط می‌توانستم سرم را تکان دهم. باورنکردنی است که در ۴۰ درصد از این محصولات، تولیدکننده حتی زحمت قرار دادن ماده اصلی را هم به خود نداده است.»
مکمل‌هایی پر از ادعا، اما خالی از واقعیت
در این مطالعه، تیم کوهن ۵۷ مکمل ورزشی را که روی برچسب خود مواد خاصی چون R. vomitoria، methylliberine، halostachine، octopamine یا turkesterone را ذکر کرده بودند، مورد آزمایش شیمیایی قرار داد. این ترکیبات که عمدتاً منشأ گیاهی دارند، معمولاً به‌عنوان محرک یا افزایش‌دهنده عملکرد عضلانی تبلیغ می‌شوند. با این حال، تنها ۳۴ مورد از این محصولات واقعاً حاوی ماده ادعاشده بودند. از این میان، فقط ۶ مکمل مقدار دقیقی از ماده مورد نظر داشتند. ۲۸ مورد باقی‌مانده دارای مقادیری بودند که با برچسب محصول همخوانی نداشت — از فقط ۰.۰۲٪ تا بیش از ۳۳۴٪ مقدار اعلام‌شده. دکتر لوئیس راستولد، متخصص تغذیه و اپیدمیولوژیست از کالج پزشکی بیلور در هیوستون، که در این مطالعه مشارکت نداشت، می‌گوید:
«این موضوع نگران‌کننده است. برخی افراد ممکن است به این مواد بسیار حساس باشند، و اگر مقدار آن بیش از حد باشد، خطرناک خواهد بود.»
ترکیبات ممنوعه در مکمل‌ها
نگرانی‌ها فقط به نبود ماده مؤثر محدود نمی‌شود. تیم تحقیقاتی کوهن همچنین دریافت که ۷ مورد از مکمل‌ها حاوی دست‌کم یک ترکیب ممنوعه توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بودند. این اولین باری نیست که مکمل‌های غذایی با ترکیبات خطرناک آلوده شده‌اند. در سال‌های گذشته نیز صدها مورد مشابه گزارش شده است. به گفته کوهن، هرچند FDA قدرت قانونی برای تأیید مکمل‌ها قبل از ورود آن‌ها به بازار را ندارد، اما بر اساس قانون، تولیدکنندگان موظف‌اند که حداقل ترکیبات ذکرشده روی برچسب را در محصول بگنجانند. اما همان‌طور که تحقیقات نشان می‌دهد، این الزام به‌طور گسترده‌ای نادیده گرفته می‌شود.
مصرف‌کنندگان در تاریکی تصمیم می‌گیرند
پاتریشیا دویستر، متخصص تغذیه از دانشگاه علوم بهداشت نیروهای مسلح آمریکا در مریلند، معتقد است که بیشتر مصرف‌کنندگان توانایی تشخیص کیفیت و ایمنی مکمل‌ها را ندارند. او می‌گوید:
«برای یک فرد عادی تقریباً غیرممکن است که بتواند تصمیم‌گیری آگاهانه درباره خرید مکمل‌ها داشته باشد، مگر اینکه از منابع مستقل کمک بگیرد.»
او به مصرف‌کنندگان توصیه می‌کند برای ارزیابی ایمنی محصولات از مؤسسات ثالث مانند NSF، USP یا BSCG کمک بگیرند. این سازمان‌ها مکمل‌ها را آزمایش کرده و در صورت تأیید، مهر استاندارد خود را به آن‌ها اعطا می‌کنند. علاوه بر این، یک ابزار آنلاین که توسط وزارت دفاع ایالات متحده توسعه یافته نیز به افراد کمک می‌کند تا مکمل‌های مورد استفاده خود را بررسی کنند.
فریب شعارها را نخورید
در بازار مکمل‌ها، شعارهای تبلیغاتی اغلب با اغراق همراه هستند. عباراتی مانند «چربی‌سوز فوری» یا «افزایش سریع عملکرد» ممکن است جذاب باشند، اما نباید فریب آن‌ها را خورد. کوهن هشدار می‌دهد:
«در هنگام خرید مکمل، باید نهایت شک و تردید را به خرج داد.»
راستولد نیز با او هم‌نظر است:
«هر وقت روی محصولی عباراتی مانند ‘چربی را می‌سوزاند’ یا ‘عملکرد شما را بهتر می‌کند’ دیدید، به یاد داشته باشید: اگر بیش از حد خوب به نظر می‌رسد، احتمالاً واقعیت ندارد.»
نتیجه‌گیری
یافته‌های این تحقیق بار دیگر نشان می‌دهند که بازار مکمل‌های ورزشی، به‌ویژه آن‌هایی که به‌صورت آزاد و بدون نسخه عرضه می‌شوند، نیازمند نظارت‌های جدی‌تر، استانداردهای دقیق‌تر و آگاهی‌بخشی گسترده‌تر به مصرف‌کنندگان است. در حالی که بسیاری از مردم به دنبال بهبود عملکرد بدنی یا کاهش وزن هستند، ممکن است به‌جای رسیدن به هدف، سلامت خود را در معرض خطر قرار دهند. برای محافظت از سلامت فردی و تصمیم‌گیری آگاهانه، مشاوره با پزشک، استفاده از منابع معتبر و پرهیز از اعتماد به ادعاهای اغراق‌آمیز بهترین رویکرد ممکن است.
References
Cohen, P. A., et al. (2023). Presence and quantity of botanical ingredients with purported performance-enhancing properties in sports supplements. JAMA Network Open. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2023.23879
